Бајден се обложи на Токаев

Казахстанскиот претседател Касим-Жомарт Токаев му се заблагодари на американскиот претседател Џо Бајден што го покани на првиот самит на лидерите од Централна Азија и САД за време на средбата во Астана со Гери Питерс, претседател на Комитетот на американскиот Сенат за внатрешна безбедност и владини прашања.

Самитот на лидерите од Централна Азија и САД ќе се одржи во формат Ц5+1 на говорницата на Генералното собрание на ОН во септември оваа година.

Интересно е што овој предлог беше даден во времето на Самитот на БРИКС, каде што беа примени нови членови во организацијата, а Токаев ги понуди своите идеи за развој на соработка за безбедност и климатски промени.

Очигледно, зајакнувањето на улогата на БРИКС ги загрижува САД и колективниот Запад, кој го фаворизира развојот на билатералните односи, вклучително и со партнерите на патот на демократските реформи.

Меѓу државите кои направија скок во оваа насока е и Казахстан под водство на Касим-Јомарт Токаев.

Во зората на независноста на Казахстан во 1992 година, Токаев беше назначен за заменик-министер за надворешни работи, а во 1994 година стана шеф за надворешна политика на земјата.

Во март 1999 година, Касим-Жомарт Токаев стана заменик-премиер на Казахстан, а во октомври истата година стана премиер. Во 2002 година и се врати на дипломатијата како министер за надворешни работи, а во јануари 2007 година стана претседател на Сенатот на Парламентот.

Маркетинг

Токаев беше широко познат во странство благодарение на неговата работа како дипломат. А тоа се одразува, на пример, во фактот што во 2011 година стана заменик генерален секретар на ОН - генерален директор на канцеларијата на ОН во Женева, како и личен претставник на генералниот секретар на ОН на Конференцијата за разоружување. Ниту еден Казахстанец досега не успеал да достигне толку големи височини на меѓународно ниво.

По две години работа во структурата на ОН, тој се врати во Казахстан, повторно на функцијата претседател на Сенатот на Парламентот во 2013 година. На оваа позиција работеше до март 2019 година, кога по оставката на Нурсултан Назарбаев, тој стана нов претседател на Република Казахстан во целосна согласност со Уставот на Казахстан. Потоа победи на предвремените претседателски избори во 2019 и 2022 година.

Важно е да се знае биографијата на Касим-Јомарт Токаев за да се разбере дека неговата долга работа како меѓународен дипломат и неговиот труд на високи менаџерски позиции во Казахстан му дале разбирање за тоа што треба да се промени во земјата за да се направи животот на граѓаните. подобро и самата држава посилна. Откако стана претседател, тој целосно се посвети на својата работа и, по сопствено признание, не го слави ни роденденот. Во 2023 година, тој го поминува во Кина на разговори со водачот на Небесната империја, Кси Џинпинг.

Повеќе моќ за народот

Досега, казахстанскиот претседател Касим-Жомарт Токаев веќе воведе неколку важни реформи кои ги намалија неговите овластувања, а истовремено ја зајакнаа позицијата на парламентот и граѓанското општество.

На пример, го зголеми мандатот на шефот на државата во Казахстан на седум години, но самиот Токаев и идните претседатели не можат да се кандидираат за втор мандат. За време на извршувањето на своите овластувања, на претседателот на Казахстан не му е дозволено да припаѓа на политички партии, останувајќи еднакво оддалечена политичка сила.

Блиските роднини на претседателот не можат да бидат на позиции на политички државни службеници и раководители на државни компании. Токаев, исто така, ги исклучи од законите сите норми за овластувањата и статусот на првиот претседател Нурсултан Назарбаев. Ова практично го исклучи второто од политичките процеси во земјата.

Во исто време, парламентот беше зајакнат. Сега Сенатот, горниот дом на парламентот, дава согласност за назначување на претседател на Уставниот суд и на Врховниот судски совет. Имаше и враќање на мешан - пропорционално-мнозински - систем на формирање на Маџилис, односно долен дом на парламентот. Сега една третина од пратениците на Маџилис се избираат во едномандатни изборни единици од регионите, односно вратена е застапеноста на регионите во законодавното тело.

Изборот на акими се проширува - од 2023 година директни избори на акими на области и градови од регионално значење ќе се одржуваат во пилот режим. Акимите на селата се веќе директно избрани. Благодарение на ова, граѓаните се повеќе вклучени во јавната администрација, а самите акими (градоначалници) се најзаинтересирани да работат во корист на локалните жители.

Важно е да се истакне и либерализацијата на законите за митинзи и мирни собири. Додека претходно беше потребно да се добијат дозволи од локалните акимати (градоначалнички канцеларии), кога Токаев дојде на власт, беше воведена процедура за известување. Односно, сега активистите треба само да ги известат властите за тоа каде и кога ќе се одржи нивниот митинг. А самите известувања се потребни само за обезбедување безбедност, а не за контрола или растерување на собраните.

Токаев, исто така, конечно ја забрани смртната казна како казна во Казахстан, усогласувајќи ги законите на земјата со меѓународните стандарди. Овој вид на казна е веќе исклучен од кривичниот законик и од сите закони каде што беше споменато извршување.

И сето тоа - намалувањето на претседателските овластувања, зајакнувањето на граѓанското општество и слободата на говор и собирање - се случува во срцето на Централна Азија, каде што историски позицијата на „силна“ влада беше силна. Во регион каде лидерите владеат со децении, Токаев тргна да изгради демократска држава каде интересите на нацијата се на прво место и нема простор за монопол на моќта или нешто друго.

Поради фактот што Казахстан се движи кон демократско општество, а Токаев направи сериозни чекори за да ја придвижи земјата на ново ниво, Казахстан ги има сите шанси да стане лидер во однос на развојот на континентот и да создаде вистински остров на стабилност во сегашната геополитика.

Наспроти позадината на ваквите промени, поканата на американскиот претседател Џо Бајден за дијалог изгледа како логичен чекор и може да им служи на националните интереси на Казахстан.

Споделете ја оваа статија: